De opmars van thuis geleverde ziekenhuiszorg dreigt stil te vallen. Terwijl met het verder uitbreiden ervan juist veel valt te winnen. Recente initiatieven met het thuis monitoren van patiënten tonen aan dat de druk op overbelaste ziekenhuizen erdoor afneemt. Juist tijdens de huidige pandemie is dit van groot belang. Bijna 60% van de door ING ondervraagde consumenten geeft aan dat wanneer zij regelmatig ziekenhuiszorg nodig hebben, zij deze zorg het liefst thuis of dicht bij huis ontvangen.
Bij brede toepassing voor patiënten met chronische aandoeningen kan dit zo’n 1 tot 1,5 miljoen ziekenhuisbezoeken per jaar schelen. Om dat te realiseren moeten alle betrokken partijen wel eerst een aantal hardnekkige barrières overwinnen. Dat stelt het ING Economisch Bureau in een vandaag verschenen rapport.
Jan Willem Spijkman, ING Sectorbanker Gezondheidszorg: “Er liggen vooral kansen in het thuis behandelen en monitoren van chronische patiënten met bijvoorbeeld diabetes of hart- of luchtwegproblemen. Maar ook mensen met covid-19 kunnen vaker thuis herstellen wanneer zij vanuit huis met het ziekenhuis in contact staan. Dit verlicht de overbelasting van ziekenhuizen, geeft patiënten meer grip op hun aandoening en beperkt besmettingsrisico’s.”
Nieuwe technologieën maken ziekenhuiszorg thuis mogelijk
Nieuwe medische technologieën maken het mogelijk ziekenhuiszorg in of nabij het huis van de patiënt te verlenen. Ziekenhuispatiënten kunnen via apps en draagbare apparaten die met het ziekenhuis in contact staan, beter met hun aandoening leren omgaan. Artsen en verpleegkundigen kunnen op afstand de vitale lichaamsfuncties volgen, zodat patiënten minder vaak naar het ziekenhuis hoeven.
1 tot 1,5 miljoen minder ziekenhuisbezoeken per jaar
Onderzoek wijst uit dat dergelijke patiëntbewaking op afstand het aantal poliklinische ziekenhuisbezoeken voor chronisch zieke patiënten met ten minste 25% kan verminderen. Als ziekenhuizen alle chronisch zieke patiënten met een minder complexe zorgvraag op afstand zouden monitoren, betekent dit voor Nederland een jaarlijkse reductie van 1 tot 1,5 miljoen ziekenhuisbezoeken.
Patiënten zien de voordelen van ziekenhuiszorg thuis
Patiënten blijken tevreden over de zorg die zij op deze manier ontvangen. Naast een effectievere behandeling levert het hun een besparing in tijd en reiskosten op. Bijna 60% van de door ING ondervraagde consumenten geeft aan dat wanneer zij regelmatig ziekenhuiszorg nodig hebben, zij deze zorg liever thuis of dicht bij huis ontvangen.
20% van de ziekenhuiszorg zou in 2030 op afstand kunnen worden aangeboden
Er is steeds meer bewijs dat ziekenhuiszorg op afstand de kwaliteit en kosteneffectiviteit van zorg kan verbeteren. Op basis van diepte-interviews met zorgdeskundigen schatten we dat in 2030 bijna de helft van de chronische zorgverlening, oftewel gemiddeld 20% van de totale ziekenhuisomzet, grotendeels buiten het ziekenhuis kan worden aangeboden. Dit zou de totale kosten voor ziekenhuiszorg in 2030 tot wel 10% of bijna € 3 miljard per jaar kunnen verlagen.
Een aantal barrières werkt vertragend
Ondanks de voordelen komt ziekenhuiszorg thuis maar moeizaam van de grond. Een drietal barrières staat brede toepassing tot nu toe in de weg:
1. De organisatie en bekostiging van zorgorganisaties is versnipperd, waardoor veel partijen moeten samenwerken om de soms tegengestelde belangen te overbruggen.
2. De bekostiging is gebaseerd op een vergoeding van geleverde zorg in plaats van zorguitkomsten. Dat zet ziekenhuizen niet aan tot het kwalitatief beter en efficiënter inrichten van zorgtrajecten.
3. Verder kost het ontwikkelen van nieuwe zorgtrajecten eerst vaak tijd en geld, voordat deze besparingen opleveren. Ziekenhuizen zouden deze uitdagingen kunnen aanpakken via het maken van lange termijn-afspraken met zorgverzekeraars en meer samenwerking met andere zorgaanbieders en leveranciers van medische apparaten en ICT-systemen. Ook door meer coördinatie vanuit overheid en zorgverzekeraars zou ziekenhuiszorg thuis sneller kunnen toenemen.
Gert Jan Braam, ING Sectorbanker Industrie: “Producenten van medische apparaten en systemen doen er goed aan om bij de ontwikkeling van mobiele toepassingen in een vroeger stadium intensief met ziekenhuizen en zorgverzekeraars samen te werken. Co-creatie blijkt vaak nodig om voldoende medisch bewijs te verkrijgen en de time-to-market van nieuwe producten te verkorten.”
Lees de gehele publicatie (PDF-EN)
Dossier Mastenbroek 
Geef een reactie