Ik sla het boek van Simon Vuyk dicht. De 240 bladzijden van ‘De Mysterieuze Dood Van Nicky Verstappen’ heb ik in één adem uitgelezen. Tot nu toe moest ik het doen met verhalen uit de media, berichten vanuit het Openbaar Ministerie, oude uitzendingen van misdaadverslaggever Peter R. de Vries, krantenknipsels en mijn eigen bezoek aan de Brunssumerheide en vakantieaccommodatie de Heikop in januari 2018.
Vuyk, voormalig eindredacteur van Peter R. de Vries, beschrijft in zijn boek werkelijk weerzinwekkende details van ontuchtige handelingen door (oud)begeleiders van het jeugdwerk uit het Limburgse plaatsje Heibloem waar Nicky in 1998 mee op kamp was. De spotlights worden vooral gericht op Joos Barten, destijds tachtig jaar en hartpatiënt. Hij ging nog altijd mee op kamp. Een man met een zeer omstreden reputatie.
Op 23 november 2010 werden de resten van de ‘kampoudste’ opgegraven, maar zijn dna kwam niet overeen met de sporen op de kleding van Nicky. Desalniettemin blijft de rol van Barten verdacht, zelfs na de aanhouding van hoofdverdachte Jos Brech. Niet op de laatste plaats, omdat Barten in het verleden daadwerkelijk is veroordeeld voor ontucht. Maar liefst drie maanden zat hij toentertijd vast. Ook hekelt journalist Vuyk het gedrag van Barten na de vermissing van Nicky. De details en gedragingen van Barten, maar ook van enkele andere kampleiders uit Heibloem waren op zijn zachts gezegd zeer vreemd te noemen. Het is een verhaal over drogeren, misbruik, schaamte, leugens en geheimen. Ik raad iedereen aan het boek te kopen en te lezen!
Kenden Barten en Brech elkaar soms? Het is goed mogelijk. Het is namelijk helemaal niet uitgesloten dat Brech samen met iemand anders heeft gehandeld. Sterker nog, zijn verklaringen tijdens de proforma-zitting lijken dit alleen maar te bevestigen. Hij lijkt een soort bijrol te benoemen voor zichzelf.
Opmerkelijk genoeg kreeg Barten in de jaren na zijn veroordeling voor ontucht weer gewoon een prominente plek binnen de samenleving en het jeugdwerk van Heibloem. Sterker nog: het lokale jeugdwerk mocht zelfs zijn naam dragen: Stichting Joos Barten Jeugdwerk! Zelfs na de dood van Nicky liep Heibloem met de omstreden Barten weg. Hij werd zelfs ereburger! De ouders van Nicky werden ondertussen letterlijk het dorp uitgekeken. Bizar!
Ik vroeg mij af of het bewuste jeugdwerk na het drama met Nicky Verstappen nog in stand is gebleven. Bestaat het nog? Het antwoord is ja. Ook de Stichting Joos Barten Jeugdwerk blijkt nog ‘actief’, zo valt te lezen op Google. Wie wil zo’n omstreden stichting nog beheren?
Ik heb de gegevens van Stichting Joos Barten Jeugdwerk vandaag opgevraagd bij de Kamer van Koophandel. Tegen een kleine vergoeding kreeg ik inzage in de huidige stand van zaken. De stichting is opgericht in 1987 en draagt als rechtspersoon nog steeds de naam ‘Stichting Joos Barten Jeugdwerk’. De vestiging staat op naam van ’t Honk. Een naam die volgens een lokale tipgever de laatste jaren in officiële uitingen wordt aangehouden als het gaat om het huidige jeugdwerk in Heibloem. Toch blijft het zeer vreemd dat de naam van een dergelijk zeer omstreden persoon nog steeds in formele stukken opduikt. Daar wil toch niemand meer mee geassocieerd worden?
De voorzitter van het jeugdwerk in Heibloem draagt overigens een opvallende achternaam: Verstappen. Op zijn Facebookpagina heeft hij Heibloemers destijds opgeroepen om dna af te staan in de zoektocht naar de dader van Nicky. Hij staat wat mij betreft aan de goede kant van het verhaal. Het huidige bestuur van ’t Honk bestaat momenteel uit relatief jonge mensen. In 2017 en 2018 is het team uitgebreid met een aantal dertigers, zo lees ik in de stukken. Deze mensen valt natuurlijk niets te verwijten. Ze moeten slechts de last dragen van hun voorgangers.
Er waait een nieuwe wind, maar onder een ‘oude naam’. De schrik zit er nog steeds in. Men is voorzichtig: “Ook als kinderen ’s nachts naar het toilet moeten, gelden strenge regels. We gaan nu altijd in een stenen gebouw en dat is af te sluiten, met een hek eromheen. De kinderen mogen absoluut niet naar buiten als er geen geldige reden is. Daar staan zware sancties op. Eigenlijk kunnen ze ’s dus nachts niet meer naar buiten”, zo vertelde een nieuw bestuurslid tegenover Limburg 1. “Kinderen die zich niet aan de regels houden, worden meteen naar huis gestuurd. Je gaat op een andere manier op kamp. Toen was je onbevangener. Nu tel je de kinderen wel tien keer per dag”, zegt een ander. Het wordt niet duidelijk of men nog steeds naar de Heikop afreist. Dat zal toch niet?
Een reportage uit 2012 over het jeugdwerk.
Ik beland op de website van het jeugdwerk. “Heibloem, daar leef je!’ luidt de slogan. In het licht van de zaak Nicky Verstappen meteen een schurende uitspraak, maar dat is vrijwel alles in Heibloem. Alles schuurt. De voetbalclub van Nicky, het monumentje bij de kerk, zijn oude huis… Niets is of lijkt nog kleur te kennen.
Natuurlijk kun je het jeugd- en jongerenwerk niet opdoeken na een dergelijk drama. Het Amsterdamse kinderdagverblijf De Vlinderheuvel, voorheen ’t Hofnarretje, draait ook weer. En winkelcentrum de Ridderhof in Alphen aan de Rijn was de week erna ook weer gewoon open.
Toch voelt dit anders. In het geval van ’t Hofnarretje is er een bekentenis afgelegd en was er een veroordeling. Er is open kaart gespeeld. Ook de dader van het drama in Alphen is bekend. Voor de zaak Nicky Verstappen geldt een ander verhaal. Een boek met een open einde. Vuyk noemt dit terecht het geheim van Heibloem. Tot die tijd blijft er een vergrootglas boven het dorp hangen. Tot het moment dat de waarheid wordt uitgesproken…
Dossier Mastenbroek 
Geef een reactie