Een hypothese in de zaak Orlando Boldewijn

Het verschil tussen dag en nacht is in geen wijk zo groot als de ‘Waterwijk’ ook wel ‘Waterbuurt’ genoemd. Ooit verrezen op de annexatiegrens tussen Den Haag en Nootdorp. Het werd in 1997 gebouwd op historische grond: voormalig vliegveld Ypenburg. Het maakt deel uit van de gelijknamige vinex-wijk met in totaal zo’n 30.000 bewoners.

Wanneer de zon twaalf kilometer verderop in de zee zakt, verandert de omgeving in een klein, donker doolhof. Een aantal huizenblokken onderscheidt zich nog slechts door middel van de straatnaam. Met name rondom de plas de Blauwe Loper zijn er plekjes waar ik op twee meter afstand mijn collega al uit het oog verlies.

Het weerhoudt jongeren en vissers er niet van deze plas te bezoeken, zo blijkt tijdens een uitvoerige analyse die ik samen met een misdaaddeskundige en profiler heb gemaakt. Sterker nog: de plas is populair en er is volop activiteit op en rond het water.

Met mijn collega onderzocht en analyseerde ik de afgelopen tien jaar veel misdaad- en vermissingszaken. Op donderdagavond 4 mei hebben we zichtvelden bekeken, op verschillende punten wifi-spots gecontroleerd, de akoestiek op en om de plas beluisterd en getest en kreeg de avond een bijzondere wending toen wij zaten te wachten op de laatste bus aan de Rijswijkse Waterweg.

Hoe beleefde Orando Boldewijn zijn laatste uren? Waarom kon hij niet meer naar huis? En hoe aannemelijk is het dat hij in het water is gevallen? En kon verdachte R. hem überhaupt in het water zien, zoals hij verklaarde. Tijdens een uitvoerige reconstructie bezochten wij de Blauwe Loper.

De Startbaan
De avond begint bij de plek waar Orlando door R. met zijn vissersbootje is opgepikt. De locatie is allerminst prettig, maar begrijpelijk aangezien het de kortste weg is vanaf de tram naar de plas. R. kan daar aanmeren en is uit het zicht van pottenkijkers. De plek achter basisschool de Startbaan aan de Böttgerwater is pikkedonker. In zijn laatste meters naar het bootje moet Orlando over gras en door de ganzen- en eendenpoep zijn gelopen. Het moet zondagavond 18 februari rond 20.30 uur koud, guur en erg donker zijn geweest.

Wifi
Op de plek achter de school is geen openbaar wifi-signaal te vinden. Tijdens onze tocht door de wijk is er ook geen enkel openbaar wifi-signaal gevonden.

Akoestiek
Aan de overkant van de plas zien wij een zaklamp schijnen en zijn er stemmen te horen. Alleen de stemverheffing is te horen, maar verder reikt het stemgeluid niet echt. Van een echo-effect is geen sprake. Dit blijken overigens vissers te zijn.

Camerabeelden
Omdat uit camerabeelden en verklaringen is gebleken dat Orlando, na enkele uren te hebben doorgebracht op het bootje, rond middernacht weer is afgezet achter de basisschool en vervolgens linksaf is geslagen, is het aannemelijk dat hij richting de bushalte is gelopen. Wij lopen de kortste route richting bushalte Böttgerwater aan de Rijswijkse Waterweg. Waarom hij niet naar de tram is gelopen is nog steeds een raadsel.

Bushalte
De eerste 50 meter is donker, maar al snel staan we middenin de wijk en gaan linksaf richting de halte. Zonder oponthoud en met normale pas, bereiken wij na 7.45 minuten de bushalte. Terwijl wij op de bus wachten en de eerste bevindingen met elkaar doornemen, raast de laatste bus voorbij. (achteraf is er excuus aangeboden door Connexxion, maar wij hadden volgens het vervoersbedrijf duidelijk een hand omhoog moeten steken, red.) Overkwam Orlando dit ook?

Wij lopen door naar het Bitterzoetpad en de plas de Blauwe Loper, naar alle waarschijnlijkheid niet de route die Orlando heeft genomen, omdat hij zichzelf filmend en door camerabeelden in de wijk nog op verschillende plekken is gezien. Hij informeerde daar naar het openbaar vervoer en uiteindelijk naar de visplek van R. die hij kennelijk niet meer kon terugvinden.

Roepen
Op een gegeven moment belandt hij weer in de buurt van de vijver. Om contact te leggen met R. heeft hij mogelijk geschreeuwd vanaf de kant. De akoestiek valt tegen. Wij hebben regelmatig geroepen, maar er ging geen gordijn open en geen luxaflex omhoog. De echo is ook niet royaal op het punt nabij het eilandje.

Akoestiek rondom de Blauwe Loper @ypenburg is op diverse punten verschillend. Minimale echo rondom bewuste eiland. Ook na roepen geen bewoners voor de ramen. #OrlandoBoldewijn pic.twitter.com/TowHiDs2bG

— Martijn Mastenbroek (@MMastenbroek) 5 mei 2018

Vissteigers
Verraderlijk zijn de vissteigers. Ze zijn spekglad door de eenden- en ganzenpoep. Ze lopen behoorlijk ver het water in. Is Orlando daar uitgegleden toen hij R. wilde bereiken? Het is een mogelijkheid. Er wordt door onbevestigde bronnen niet uitgesloten dat Orlando bewust of onbewust onder invloed is geweest van drugs. Het toxicologisch rapport moet daar uiteindelijk uitsluitsel over geven. Patholoog-anatoom Frank van de Goot zegt hierover in algemene zin, dat mensen die onder invloed van bijvoorbeeld XTC en in het water terechtkomen, tegenovergesteld gedrag kunnen vertonen en bijvoorbeeld naar beneden zwemmen, in plaats van naar boven.

Het lijkt uitgesloten dat Orlando direct aan de waterkant in het meer is gevallen. Orlando kon zwemmen en het is aan de randen van de Blauwe Loper niet diep. De steigers daarentegen zijn een ander verhaal. Die zijn riskant! En mocht je in het water vallen, dan klim je er niet zo makkelijk op terug.

Pinkpopdrama
Het feit dat de verdachte niet heeft ingegrepen kan wijzen op verschillende zaken. Er kan een shockreactie zijn opgetreden, zoals je dat bijvoorbeeld hebt gezien bij de chauffeur van het Pinkpopdrama. Het is natuurlijk niet uit te leggen dat er geen hulp is verleend, maar een traumatische ervaring kan afwijkend gedrag tot gevolg hebben. Hoe verwerpelijk ook. Dit dient strafrechtelijk te worden bekeken! Voor kwade opzet is op dit moment geen bewijs, maar het kan natuurlijk niet worden uitgesloten.

Een cruciale vraag is hoe Orlando uiteindelijk bij het eilandje terecht is gekomen. Dat is natuurlijk zeer opmerkelijk. Bij een val van de steiger drijf je niet automatisch af naar het eiland. Er staat minimaal stroming, maar er lijkt sprake van menselijk handelen. Dit wordt bevestigt door het gegeven dat de vindplek van Orlando na een week is doorgebeld naar Meld Misdaad Anoniem. Iemand had kennis van de plek waar Orlando lag. Toch sluit dit een noodlottig ongeval niet uit. Speelden schaamte voor het afspraakje, een traumatische ervaring, gebrek aan empathisch vermogen en onnozel handelen een rol in deze zaak? Het lijken de ingrediënten van deze fatale avond.

Zicht
Kon verdachte R. Orlando überhaupt in het water zien? Het zicht in de nachtelijke uren is niet optimaal, toch kun je door de straatverlichting en de maan een persoon in het water waarnemen. Dat hebben wij getest. Iemand specifiek herkennen kan niet, maar R. verklaarde dat hij de stem van Orlando herkende. Dat kan kloppen.

Hypothese
Een korte hypothese op basis van het bezoek aan de Blauwe Loper en de bekende feiten: Orlando is onbedoeld zelfstandig te water geraakt. De verdachte heeft dit opgemerkt, maar raakte in paniek. Door een combinatie van factoren is Orlando verdronken (mogelijk onder invloed, lage watertemperatuur en het nalaten van hulp door R.)

Vandaag wordt een stille tocht gehouden ter nagedachtenis aan Orlando Boldewijn. Ik hoop dat het de familie steunt in alles wat ze de afgelopen maanden hebben moeten doormaken. Dat ze de kracht vinden om door te gaan en dat er uiteindelijk ook antwoorden komen op alle vragen die ze nog hebben. Deze antwoorden zullen uit onverwachte hoek moeten komen, want ik heb weinig hoop dat er nog iets uit het politie-onderzoek voort zal komen.