Dossier Mastenbroek

Een ranglijst vergelijkt de hoogte van boetes voor verschillende overtredingen met de fiets in Europa.

• In Madrid worden fietsovertredingen over het algemeen bestraft met de hoogste boetes, waardoor de stad bovenaan staat als het gaat om de hoogste boetes voor fietsers.
• De hoogste boete in de ranglijst wordt toegekend aan Athene, waar fietsen door rood licht een boete van wel 700 euro oplevert.
• Amsterdam staat op de 10e plaats. De hoogste boete in de ranglijst bedraagt 160 euro voor het gebruiken van je telefoon tijdens het fietsen.

Buycycle, het veilige platform voor de verkoop van tweedehands fietsen, heeft een uitgebreid onderzoek gepubliceerd waarin de boetes voor fiets regelovertredingen in 20 Europese hoofdsteden worden vergeleken. Vooral voor stedentrips is fietsen een flexibel alternatief voor het nemen van de auto of het openbaar vervoer, maar overtredingen van lokale fiets voorschriften kunnen tot dure en nare verrassingen leiden.

Bij stedentrips met de fiets kan het gebeuren dat toeristen onbedoeld lokale verkeersregels overtreden. De bijbehorende boetes variëren echter aanzienlijk tussen de verschillende Europese landen, zo is de boete voor het negeren van een rood stoplicht in Athene of Rome meer dan tien keer zo hoog als in Berlijn.

Voor de ranglijst werden de lokale boetes voor vier veelvoorkomende overtredingen verzameld: door rood licht rijden, het gebruik van een mobiele telefoon tijdens het rijden, rijden zonder verlichting en het negeren van een verplicht fietspad (door bijvoorbeeld op de stoep te rijden).

Tabel 1: Boetes voor het overtreden van verschillende verkeersregels in tien grote Europese steden. De bedragen zijn in euro.

Rang	Stad	Zonder licht fietsen	Gebruik van mobiele telefoon tijdens fietsen	Negeren verplicht fietspad	Door rood licht fietsen
1	Madrid	200 €	200 €	100 €	100 €
2	Luxemburg	49 €	145 €	175 €	145 €
3	Athene	40 €	100 €	80 €	700 €
4	Brussel	200 €	110 €	60 €	174 €
5	Rome	24 €	161 €	25 €	613 €
6	Kopenhagen	95 €	135 €	94 €	134 €
7	Oslo	80 €	120 €	120 €	120 €
8	Stockholm	45 €	133 €	133 €	133 €
9	Parijs	22 €	135 €	135 €	135 €
10	Amsterdam	70 €	160 €	70 €	120 €

Informatie over alle 20 onderzochte steden, evenals een gedetailleerde uitleg van de methodiek met alle bronnen, is te vinden op: https://buycycle.com/blog/nl/post/boetes-voor-fietsers-europa/

Het is over het algemeen het duurst in Madrid

Ongeacht de aard van de overtreding kunnen fietsers in Spaanse steden, zoals Madrid, gemiddeld de hoogste boetes verwachten. Een boete voor fietsen zonder verlichting of het gebruik van een mobiele telefoon tijdens het fietsen, bedraagt 200 euro. Voor het rijden buiten de daarvoor bestemde fietspaden of het negeren van rode verkeerslichten dreigt in Spanje een boete van 100 euro.

Hoge boetes voor geen fietsverlichting in Europa

Goede verlichting is verplicht voor fietsers om gemakkelijk gezien te worden bij slecht zicht. In Amsterdam bedraagt de boete voor fietsen zonder verlichting 70 euro. In Nederland moeten fietsers tijdens duisternis en bij slecht zicht zowel een voor- als achterlicht voeren, waarvoor ook losse lampjes gebruikt mogen worden. Bovendien moeten fietsen voorzien zijn van reflectoren aan de achterkant, op de pedalen en op de wielen of banden. Madrid is overigens de stad met de hoogste boete voor het rijden zonder verlichting, daar kunnen fietsers rekenen op een boete van ongeveer 200 euro.

Smartphone-verbod geldt niet alleen voor auto’s

In Europese landen geldt een duidelijk verbod op het gebruik van telefoons tijdens het fietsen. Wie deze wet negeert, riskeert een boete van 200 euro in Madrid en 161 euro in Rome. Amsterdam staat op de derde plaats met een boete van 160 euro voor het gebruik van de telefoon tijdens het fietsen. In Berlijn is de boete relatief lager met 55 euro. In de meeste landen kan men het verbod echter omzeilen door een geschikte telefoonhouder te gebruiken.

Fietspaden: Het negeren van een verplicht fietspad kan tot hoge boetes leiden

Steeds meer steden kiezen voor een duidelijke scheiding tussen fiets- en voetpaden om bijvoorbeeld ongevallen met voetgangers te voorkomen. Daarom kost het in Luxemburg 175 euro om buiten de aangewezen fietspaden te rijden, in Parijs is deze boete 135 euro en in Berlijn slechts 20 euro. Hier in Nederland kan een boete voor overtredingen beginnen vanaf 70 euro. De hoogte van de boete varieert dus aanzienlijk.

Rode verkeerslichten moeten ook door fietsers worden gerespecteerd

Het negeren van een rood verkeerslicht vormt een gevaar voor alle weggebruikers. Daarom zijn de boetes in veel steden en landen passend hoog. In Athene dreigen boetes van 700 euro en in Rome 613 euro. In Amsterdam en andere Nederlandse steden riskeren fietsers een boete van 120 euro. In Berlijn wordt een boete van 60 euro opgelegd. Duitse bestuurders lopen ook het risico een strafpunt te krijgen in Flensburg. In Warschau betaal je voor de overtreding overigens slechts 23 euro.

Dronken in het zadel? Dat wordt duur!

Alcohol vertraagt de reactiesnelheid en verhoogt tegelijkertijd de neiging om risico’s te nemen. Daarom zijn er in Europa duidelijke voorschriften voor fietsen met alcohol op, hoewel deze sterk variëren tussen de landen. In Italië ligt de limiet op 0,5 promille, waarbij boetes vanaf 545 euro worden opgelegd bij overtreding. In Londen kunnen boetes oplopen tot 1.113 euro bij een alcoholpromillage hoger dan 0,0. In Berlijn kan al bij 0,3 promille een strafbaar feit worden begaan. In Duitsland wordt een promille van 1,6 promille bij een verkeersdeelnemer gezien als een strafbaar feit, wat in het ergste geval kan leiden tot een gevangenisstraf van maximaal vijf jaar. In Nederland gelden vergelijkbare regels: het toegestane alcoholgehalte in het bloed mag niet hoger zijn dan 0,5 promille, wat overeenkomt met de limieten voor autorijden en motorrijden. Bij overtreding kun je een boete ontvangen van 200 euro.

Aanvullende regels waar reizigers tijdens hun volgende fietsvakantie in Europa op moeten letten:

Koptelefoons: Het dragen van koptelefoons is verboden in Madrid en kan worden beboet met maximaal 200 euro. In Rome zijn headsets of koptelefoons toegestaan, zolang slechts één oor bedekt is. In Duitsland is er geen expliciet verbod, maar bij ongevallen kan het dragen van koptelefoons leiden tot medeaansprakelijkheid.

Helmverplichting: In Malta en Finland is het dragen van een helm voor fietsers verplicht. In Spanje geldt een helmplicht tot 16 jaar en voor volwassenen buiten de bebouwde kom.

Veiligheidsvesten: In landen zoals Frankrijk, Italië of Kroatië is het dragen van een veiligheidsvest onder bepaalde omstandigheden verplicht. Dit kan bijvoorbeeld ’s nachts of bij het passeren van tunnels gelden.

Fietsbel: Deze is verplicht in de meeste Europese landen, behalve in Zwitserland en Groot-Brittannië.

Methodologie en bronnen:

Voor dit onderzoek zijn de 20 grote steden van Europa geselecteerd op basis van een Eurobarometer-enquête. De selectie had tot doel ervoor te zorgen dat de ranglijst zo nauwkeurig mogelijk was op basis van beschikbare gegevens. Steden of landen met onvoldoende gegevens werden uit de selectie verwijderd. Alle buitenlandse valuta zijn omgerekend naar euro’s met behulp van de wisselkoers van 7 februari 2024 om vergelijkbaarheid te waarborgen. De ranglijst werd opgesteld aan de hand van punten, waarbij elke stad een puntwaarde tussen 0 en 100 kreeg voor elke categorie. De stad met de hoogste boete ontving 0 punten en degene met de laagste ontving 100 punten. De uiteindelijke ranglijst werd bepaald door alle individuele factorwaarden op te tellen en aan te passen met behulp van de verstrekte formule.

Een uitgebreid overzicht van alle gebruikte bronnen is beschikbaar in dit document.

---